Κολπική ξηρότητα

Τι είναι η κολπική ξηρότητα;

Η κολπική ξηρότητα είναι ένα συχνό σύμπτωμα που μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία και να επηρεάσει τη σεξουαλική ζωή και την καθημερινότητα μιας γυναίκας. Φυσιολογικά, ο κόλπος λιπαίνεται από φυσικά υγρά που διατηρούν την περιοχή ενυδατωμένη. Όταν αυτή η ενυδάτωση μειωθεί, τα κολπικά τοιχώματα γίνονται ξηρά και λεπτά. Έτσι, προκαλείται δυσφορία, πόνος στην επαφή ή ενοχλήσεις σε δραστηριότητες όπως άσκηση και ούρηση.

 

Η ξηρότητα εμφανίζεται συχνότερα κατά την εμμηνόπαυση λόγω μείωσης των οιστρογόνων, που οδηγούν σε ατροφία των κολπικών ιστών. Έρευνες δείχνουν ότι περίπου 17% των γυναικών ηλικίας 18 έως 50 ετών αναφέρουν ξηρότητα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, ακόμη και πριν την εμμηνόπαυση.

 

Που οφείλεται η κολπική ξηρότητα;

Η πιο συχνή αιτία της κολπικής ξηρότητας είναι η μείωση των οιστρογόνων. Αυτό συμβαίνει φυσιολογικά όσο μια γυναίκα μεγαλώνει και ιδιαίτερα στην εμμηνόπαυση.

 

Η ξηρότητα μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλες φάσεις της ζωής. Η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός συχνά συνδέονται με χαμηλότερα επίπεδα ορμονών, ενώ η χρήση ορισμένων φαρμάκων μπορεί επίσης να μειώσει την παραγωγή υγρών στον κόλπο, όπως:

• χάπια αντισύλληψης
• αντικαταθλιπτικά
• αντιισταμινικά
• θεραπείες για ινομυώματα και ενδομητρίωση

 

Άλλες αιτίες της κολπικής ξηρότητας μπορεί να αποτελέσουν ορισμένες θεραπείες για καρκίνο, όπως χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή ορμονική θεραπεία. Το ίδιο μπορεί να συμβεί μετά από αφαίρεση ωοθηκών ή μήτρας, ιδιαίτερα όταν επηρεάζεται η ορμονική ισορροπία.

 

Επιπλέον, η χρήση αρωματικών σαπουνιών ή κολπικών προϊόντων, καθώς και η μειωμένη διέγερση κατά τη σεξουαλική επαφή, μπορεί να επιδεινώσουν την ξηρότητα.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της κολπικής ξηρότητας;

Η κολπική ξηρότητα είναι μια κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα και να επηρεάσει ουσιαστικά την καθημερινότητα. Οι γυναίκες συχνά περιγράφουν μείωση της φυσικής υγρασίας στην περιοχή, η οποία οδηγεί σε αίσθημα ξηρότητας, κνησμό ή καύσο. Η σεξουαλική επαφή μπορεί να γίνει επώδυνη, προκαλώντας τη δυσφορία που συχνά αποτρέπει τη φυσιολογική απόλαυση.

 

Παράλληλα, μπορεί να παρατηρηθεί αυξημένη ανάγκη για ούρηση ή συχνές ουρολοιμώξεις, συμπτώματα που εμφανίζονται πιο συχνά σε περιόδους που συμβαίνουν ορμονικές αλλαγές. Όλα αυτά μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική επιθυμία και τη συνολική ποιότητα ζωής.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό και στη γυναικολογική εξέταση. Ο γυναικολόγος θα σας ρωτήσει για τα συμπτώματα, τυχόν φάρμακα που λαμβάνετε και πιθανούς παράγοντες που μπορεί να προκαλούν την ξηρότητα.

 

Κατά την εξέταση ελέγχεται η εικόνα του κόλπου, που μπορεί να είναι πιο λεπτή, ξηρή ή ερυθρή. Αν χρειαστεί, γίνονται εξετάσεις αίματος για αξιολόγηση των ορμονών ή άλλων παθήσεων. Μπορεί επίσης να ληφθεί δείγμα κολπικού υγρού για να αποκλειστούν λοιμώξεις ή άλλες αιτίες με παρόμοια συμπτώματα.

 

Πώς αντιμετωπίζεται η κολπική ξηρότητα;

Η κολπική ξηρότητα μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά με τις κατάλληλες θεραπείες, οι οποίες επιλέγονται ανάλογα με τα συμπτώματα και τα αίτια που την προκαλούν. Όταν το πρόβλημα σχετίζεται με τη μείωση των οιστρογόνων, μπορεί να προταθούν ορμονικές θεραπείες που ενισχύουν ή αντικαθιστούν τη δράση της ορμόνης. Αυτές περιλαμβάνουν χαμηλής δόσης οιστρογόνα σε μορφή κρέμας, δακτυλίου ή δισκίων που εφαρμόζονται απευθείας στον κόλπο και βοηθούν στη σταδιακή αποκατάσταση της ενυδάτωσης.

 

Υπάρχουν επίσης φαρμακευτικές θεραπείες οι οποίες μειώνουν τον πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή. Επίσης διατίθενται και κολπικά υπόθετα με ορμονική δράση τα οποία βελτιώνουν την ατροφία των ιστών. Ο γιατρός θα αξιολογήσει ποια επιλογή είναι κατάλληλη. Ορισμένες μορφές ορμονικής θεραπείας δεν ενδείκνυνται σε γυναίκες με ιστορικό καρκίνου μαστού ή αυξημένο κίνδυνο εμφάνισής του.

 

Για γυναίκες που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να λάβουν ορμονική θεραπεία, υπάρχουν αποτελεσματικές μη ορμονικές λύσεις. Τα κολπικά ενυδατικά, όταν εφαρμόζονται τακτικά, βοηθούν στη διατήρηση ενός υγιούς και πιο άνετου κολπικού περιβάλλοντος. Επιπλέον, τα λιπαντικά που χρησιμοποιούνται πριν τη σεξουαλική επαφή μειώνουν την τριβή και τον πόνο. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται προϊόντα ειδικά σχεδιασμένα για την ευαίσθητη περιοχή.

 

Πρόληψη της κολπικής ξηρότητας

Η κολπική ξηρότητα μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες φάσεις της ζωής. Ορισμένες απλές αλλαγές στην καθημερινότητα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων και στην πρόληψή της. Η αποφυγή προϊόντων με άρωμα είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς:

 

• αρωματικά σαπούνια
• κολπικές πλύσεις
• έλαια μπάνιου
• άλατα
• μαντηλάκια για την ευαίσθητη περιοχή

 

μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό και να επιδεινώσουν την ξηρότητα. Επίσης, το πολύ ζεστό νερό στο ντους ή στο μπάνιο μπορεί να ξηράνει επιπλέον την περιοχή και καλό είναι να αποφεύγεται.

 

Η χρήση ενυδατικών προϊόντων ειδικά σχεδιασμένων για τον κόλπο μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της φυσικής υγρασίας όταν εφαρμόζεται τακτικά. Για γυναίκες που παρουσιάζουν ενόχληση κατά τη σεξουαλική επαφή, η χρήση κατάλληλου λιπαντικού μπορεί επίσης να προσφέρει ανακούφιση.

 

Στην καθημερινή φροντίδα περιλαμβάνεται ακόμη η επιλογή άνετων ρούχων και εσωρούχων από 100% βαμβάκι. Επιτρέπουν την καλή κυκλοφορία του αέρα και μειώνουν τον κίνδυνο ερεθισμών. Η αποφυγή πολύ στενών ενδυμάτων ή συνθετικών υφασμάτων συμβάλλει σε ένα πιο υγιές περιβάλλον για την ευαίσθητη περιοχή.

 

Πότε να απευθυνθείτε στον γυναικολόγο;

Η κολπική ξηρότητα συνήθως δεν υποδηλώνει κάτι σοβαρό, αλλά μπορεί να προκαλέσει σημαντική ενόχληση. Αν τα συμπτώματα επιμένουν και οι λύσεις που δοκιμάσατε μόνη σας δεν προσφέρουν ανακούφιση, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γυναικολόγο σας.

 

Επίσης, χρειάζεται ιατρική αξιολόγηση όταν η ξηρότητα επηρεάζει την καθημερινότητά σας ή τη σεξουαλική σας ζωή. Ακόμη, απευθυνθείτε άμεσα στο  γιατρό σας αν παρατηρήσετε ασυνήθιστες εκκρίσεις, πόνο ή αιμορραγία κατά τη σεξουαλική επαφή ή αιμορραγία εκτός περιόδου. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδηλώνουν άλλη υποκείμενη κατάσταση που χρειάζεται διερεύνηση.

Η κολπική ξηρότητα μπορεί να επηρεάσει έντονα την καθημερινότητα και τη σεξουαλική υγεία, όμως αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με τη σωστή καθοδήγηση. Ο Γυναικολόγος Δρ. Χάρης Χηνιάδης προσφέρει ολοκληρωμένη αξιολόγηση και σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές, προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε γυναίκας. Επικοινωνήστε μαζί μας για εξατομικευμένη διάγνωση και ασφαλή, στοχευμένη αντιμετώπιση της κολπικής ξηρότητας.