Αδενομύωση

Τι είναι η αδενομύωση;

Η αδενομύωση είναι μια καλοήθης πάθηση της μήτρας. Πρόκειται για μία κατάσταση κατά την οποία ιστός όμοιος με το ενδομήτριο, δηλαδή τον φυσιολογικό βλεννογόνο που επενδύει εσωτερικά τη μήτρα, αναπτύσσεται μέσα στο μυϊκό της στρώμα (μυομήτριο).

Η παρουσία αυτού του ιστού σε μη φυσιολογική θέση προκαλεί πάχυνση και διόγκωση της μήτρας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το μέγεθός της μπορεί να αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το φυσιολογικό.

Κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου, ο ενδομητρικός ιστός μέσα στο μυομήτριο ανταποκρίνεται στις ορμονικές μεταβολές όπως και ο φυσιολογικός ιστός της μήτρας. Ως αποτέλεσμα, παχαίνει και αποδομείται περιοδικά σε κάθε κύκλο.Αυτή η ιδιαιτερότητα εξηγεί τη δομική αλλοίωση του μυϊκού τοιχώματος που χαρακτηρίζει την αδενομύωση.

Η πάθηση είναι καλοήθης, αλλά αποτελεί ξεχωριστή παθολογική κατάσταση. Διαφέρει από την ενδομητρίωση, παρότι και οι δύο περιλαμβάνουν την παρουσία ενδομητρικού ιστού εκτός της φυσιολογικής του θέσης.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσιακοί παράγοντες;

Η αδενομύωση παρατηρείται συχνότερα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ή προεμμηνοπαυσιακής ηλικίας, ιδιαίτερα μεταξύ 40 και 50 ετών.

Παράγοντες που φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της είναι:

• Ηλικία άνω των 30 ετών, λόγω παρατεταμένης ορμονικής δραστηριότητας.
• Ιστορικό κυήσεων ή τοκετών, που προκαλούν μεταβολές στη μήτρα.
• Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις, όπως καισαρική τομή ή ινομυωματεκτομή.
• Συνύπαρξη ενδομητρίωσης ή ινομυωμάτων, που συχνά συνδέονται με την πάθηση.

Οι παραπάνω παράγοντες δεν προκαλούν άμεσα την αδενομύωση, αλλά αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσής της.

Αδενομύωση: Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης;

Η ακριβής αιτία της αδενομύωσης δεν είναι πλήρως γνωστή, ωστόσο έχουν διατυπωθεί διάφορες επιστημονικές θεωρίες:

• Εναπόθεση ενδομητρικού ιστού κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη, με αποτέλεσμα την παρουσία του στο μυϊκό στρώμα ήδη από τη γέννηση.
• Φλεγμονή του ενδομητρίου μετά τον τοκετό, που μπορεί να επιτρέψει τη διείσδυση κυττάρων στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας.
• Μετατροπή βλαστοκυττάρων του μυομητρίου σε ενδομητρικά κύτταρα, προκαλώντας την ανάπτυξη εστιών αδενομύωσης.

Η εξέλιξη της πάθησης εξαρτάται από τα οιστρογόνα, γι’ αυτό και εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και υποχωρεί μετά την εμμηνόπαυση.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αδενομύωσης;

Η αδενομύωση μπορεί σε ορισμένες γυναίκες να μην προκαλεί κανένα σύμπτωμα, ενώ σε άλλες να οδηγεί σε έντονη δυσφορία και επιβάρυνση της καθημερινότητας. Η βαρύτητα των εκδηλώσεων διαφέρει ανάλογα με την έκταση και τη θέση των εστιών.

Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Έντονη ή παρατεταμένη έμμηνο ρύση, με αυξημένη ροή και παρουσία θρόμβων αίματος.
• Δυσμηνόρροια, δηλαδή πόνο κατά την περίοδο, ο οποίος μπορεί να είναι οξύς και να περιορίζει τις δραστηριότητες.
• Χρόνιο πυελικό άλγος, που επιμένει και εκτός εμμηνορρυσίας.
• Αίσθημα βάρους ή πίεσης χαμηλά στην κοιλιά, λόγω της διόγκωσης της μήτρας.
• Πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία).

Σε πολλές περιπτώσεις, τα συμπτώματα επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου, ενώ σε άλλες παραμένουν ήπια ή παροδικά.

Αδενομύωση: Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της αδενομύωσης βασίζεται κυρίως στη συλλογή του ιστορικού, στην κλινική εξέταση και σε απεικονιστικές μεθόδους που βοηθούν στην επιβεβαίωση της πάθησης και στον αποκλεισμό άλλων αιτιών.

• Γυναικολογική εξέταση: Ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει ότι η μήτρα είναι διογκωμένη, πιο μαλακή ή ευαίσθητη στην ψηλάφηση. Αυτή η εικόνα συχνά δημιουργεί υποψία αδενομύωσης.
• Διακολπικό υπερηχογράφημα: Αποτελεί την πρώτη απεικονιστική εξέταση που διενεργείται. Μπορεί να δείξει πάχυνση του μυϊκού τοιχώματος της μήτρας και να βοηθήσει στον αποκλεισμό άλλων παθήσεων, όπως τα ινομυώματα.
• Μαγνητική τομογραφία (MRI): Θεωρείται η πιο αξιόπιστη μέθοδος για τη διάγνωση, καθώς προσφέρει υψηλής ανάλυσης εικόνες που αποκαλύπτουν τη διείσδυση του ενδομητρίου στο μυομήτριο.
• Βιοψία ενδομητρίου: Μπορεί να πραγματοποιηθεί, για να αποκλειστούν σοβαρότερες παθήσεις, αν και δεν επιβεβαιώνει πάντα την αδενομύωση.

Η συνδυαστική αξιολόγηση των ευρημάτων από την κλινική και τις απεικονιστικές εξετάσεις βοηθά τον γυναικολόγο να τεκμηριώσει τη διάγνωση. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να καθορίσει με ακρίβεια την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.

Αδενομύωση και γονιμότητα

Η αδενομύωση μπορεί να επηρεάσει τη γυναικεία γονιμότητα, αν και ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει αποσαφηνιστεί. Συχνά συνυπάρχει με την ενδομητρίωση, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη τη διάκριση της πάθησης που ευθύνεται για τα συμπτώματα ή τη μειωμένη γονιμότητα.

Η πάθηση αλλοιώνει τη δομή του μυομητρίου και την περιοχή μετάβασης ανάμεσα στο ενδομήτριο και το μυϊκό τοίχωμα της μήτρας. Έτσι, προκαλούνται ανώμαλες συσπάσεις της μήτρας που δυσχεραίνουν την εμφύτευση του εμβρύου. Παράλληλα, η φλεγμονή και οι ορμονικές διαταραχές επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία του ενδομητρίου.

Σε ορισμένες γυναίκες μειώνεται η έκφραση γονιδίων και μορίων προσκόλλησης που είναι απαραίτητα για την εμφύτευση, όπως το HOXA10. Ως αποτέλεσμα, η αδενομύωση μπορεί να μειώσει τα ποσοστά φυσικής σύλληψης ή επιτυχίας μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση.

Πώς θεραπεύεται;

Η αντιμετώπιση της αδενομύωσης εξαρτάται από την ηλικία, τα συμπτώματα και την επιθυμία για τεκνοποίηση. Στόχος είναι η ανακούφιση του πόνου και η μείωση της αιμορραγίας, καθώς η πάθηση συνήθως υποχωρεί μετά την εμμηνόπαυση.

• Αναλγητικά: Φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη ή η ναπροξένη μειώνουν τον πόνο και τις κράμπες.
• Ορμονική αγωγή: Αντισυλληπτικά ή σπιράλ προγεστερόνης που βοηθούν στη ρύθμιση του κύκλου και στη μείωση της αιμορραγίας.
• Τρανεξαμικό οξύ: Μη ορμονικό φάρμακο που περιορίζει τη βαριά αιμορραγία κατά την περίοδο.
• Αφαίρεση του ενδομητρίου: Καταστρέφει το ενδομήτριο και μειώνει την αιμορραγία, χωρίς να θεραπεύει το μυομήτριο.
• Υστερεκτομή: Οριστική λύση σε σοβαρές περιπτώσεις, με αφαίρεση της μήτρας λαπαροσκοπικά, κοιλιακά ή κολπικά.

Η επιλογή θεραπείας είναι εξατομικευμένη και καθορίζεται από τον γυναικολόγο ανάλογα με τις ανάγκες κάθε γυναίκας.

Πότε να επισκεφθείτε τον γυναικολόγο;

Η έγκαιρη αξιολόγηση από γυναικολόγο είναι καθοριστική για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της αδενομύωσης. Παρότι ορισμένες γυναίκες έχουν ήπια ή παροδικά συμπτώματα, υπάρχουν ενδείξεις που απαιτούν ιατρική εκτίμηση.

Απευθυνθείτε στον γιατρό σας, εάν παρατηρείτε:

• Πολύ έντονη ή παρατεταμένη εμμηνορρυσία, που επηρεάζει την καθημερινότητά σας.
•  Έντονο πόνο ή κράμπες κατά την περίοδο, που δεν υποχωρούν με συνήθη αναλγητικά.
• Πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή ή αίσθημα δυσφορίας μετά από αυτή.
• Αίσθημα βάρους, πίεσης ή πληρότητας χαμηλά στην κοιλιά, το οποίο επιμένει ή επιδεινώνεται.

Η αδενομύωση αποτελεί πάθηση που συχνά απαιτεί εξειδικευμένη αξιολόγηση και προσεκτικά σχεδιασμένη θεραπευτική προσέγγιση.

Ο Γυναικολόγος Δρ. Χάρης Χηνιάδης, με πολυετή εμπειρία στην Ενδοσκοπική και Ρομποτική Λαπαροσκόπηση, εφαρμόζει σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους για την ακριβή διάγνωση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της αδενομύωσης.
Επικοινωνήστε μαζί μας για μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση και εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο που ανταποκρίνεται στις ανάγκες σας.