Τι είναι η κλιμακτήριος;

Η οριστική διακοπή της έμμηνου ρύσεως για διάστημα τουλάχιστον 12 συνεχόμενων μηνών, που δεν οφείλεται σε άλλη παθολογική κατάσταση, είναι μια φυσιολογική αλλαγή στη ζωή όλων των γυναικών. Με την εμμηνόπαυση ουσιαστικά σταματά η λειτουργική ωοθηκική περίοδος και ξεκινά μία σειρά αλλαγών τόσο στον οργανισμό της γυναίκας (κυρίως ορμονικών) όσο στην ψυχολογία της. Ωστόσο, η εμμηνόπαυση δεν συμβαίνει από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά προετοιμάζεται για αρκετό διάστημα πιο πριν. Αυτό ακριβώς το διάστημα ονομάζεται κλιμακτήριος.

Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν αρκετά χρόνια νωρίτερα. Μάλιστα, μερικά από τα συμπτώματα που παρουσιάζει η κλιμακτήριος μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή και χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Η διακοπή της λειτουργίας των ωοθηκών και κατά συνέπεια η έλλειψη των οιστρογόνων, οδηγούν σε μια σειρά αρκετά χαρακτηριστικών συμπτωμάτων.

Ο Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Δρ. Χάρης Χηνιάδης γνωρίζει πως πρόκειται για μια ιδιαίτερη περίοδο στη ζωή της γυναίκας. Παρέχει συμβουλές και καθοδήγηση από την αρχή της κλιμακτηρίου, μέσω εξατομικευμένων κατευθυντήριων γραμμών θεραπείας των συμπτωμάτων, ρουτίνας διατροφής και ασκήσεων για την πρόληψη της μυοσκελετικής επιδείνωσης. Η πολυετής εμπειρία του και η κατάρτισή του σε κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα και κλινικές της Ελλάδας και του εξωτερικού, τον καθιστούν πολύτιμο σύμμαχο κάθε γυναίκας.

Τι συμπτώματα περιλαμβάνει η κλιμακτήριος;

Βασικό σύμπτωμα που παρουσιάζει η κλιμακτήριος είναι οι διαταραχές περιόδου, τις οποίες θα παρατηρήσει η γυναίκα 2 με 3 χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση. Πιο συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί ότι:

• μειώνεται η διάρκεια του κύκλου
• οι περίοδοι εμφανίζονται πιο συχνά με μεγαλύτερη απώλεια αίματος
• μπορεί να παρουσιαστεί αμηνόρροια, που δεν διαρκεί παραπάνω από ένα εξάμηνο

Ωστόσο, να σημειωθεί πως υπάρχουν και γυναίκες που παρουσιάζουν απότομη διακοπή της περιόδου, γεγονός που σηματοδοτεί την αρχή της εμμηνόπαυσης.

Έτερο σύμπτωμα που περιλαμβάνει η κλιμακτήριος είναι οι εξάψεις και οι νυκτερινές εφιδρώσεις. Σε ποσοστό 80%, εκδηλώνονται κατά κύριο λόγο 3-4 χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση και μάλιστα συνεχίζουν να εμφανίζονται για περίπου 2 χρόνια μετά από αυτήν. Στη διάρκεια του ολιγόλεπτου επεισοδίου, η γυναίκαι αισθάνεται έντονη θερμότητα, ειδικά στην περιοχή του στήθους και του λαιμού, με αποτέλεσμα την εφίδρωση. Αυτά τα επεισόδια παρατηρούνται όταν η γυναίκα βιώνει έντονο άγχος ή όταν βρίσκεται σε πολύ ζεστό περιβάλλον ή μετά την κατανάλωση αλκοόλ. Το ίδιο ισχύει και για τις νυκτερινές εφιδρώσεις.

Η κλιμακτήριος προκαλεί στις γυναίκες μεταβολές στη συμπεριφορά και την ψυχολογία τους. Πολλές από αυτές τις μεταβολές οφείλονται στην έλλειψη οιστρογόνων. Πολύ συχνά λοιπόν οι γυναίκες εκδηλώνουν:

• δυσκολία στη συγκέντρωση
• νευρικότητα
• απώλεια ενδιαφέροντος
• ποικίλες εναλλαγές συναισθημάτων
• καταθλιπτική διάθεση
• πονοκεφάλους
• ζαλάδες
• μείωση της σεξουαλικής διάθεσης

Η έλλειψη οιστρογόνων οδηγεί και σε ξηρότητα και ατροφία του κόλπου, ενώ παράλληλα ο κόλπος γίνεται πιο ωχρός. Η κολπίτιδα είναι συχνό πρόβλημα της γυναίκας που βρίσκεται στην κλιμακτήριο, η οποία αισθάνεται εκτός των άλλων και κνησμό στην περιοχή. Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, η γυναίκα παρουσιάζει αυξημένη ευαισθησία, αλλά και πόνο. Κατά την κλιμακτήριο, παρουσιάζονται διαταραχές και στο ουροποιητικό σύστημα της γυναίκας, με συνέπεια την επαναλαμβανόμενη ουρολοίμωξη και την ακράτεια ούρων. Εξαιτίας της έλλειψης οιστρογόνων, διαταράσσεται και ο ύπνος της γυναίκας, καθώς μελέτες έχουν δείξει πως ο καλός ύπνος σχετίζεται με τα αυξημένα επίπεδά τους.

Τέλος, αλλαγές εντοπίζονται και στο σώμα της γυναίκας. Πιο συγκεκριμένα, στο στήθος παρατηρείται χαλάρωση, ενώ παράλληλα το δέρμα, ειδικά στην περιοχή του λαιμού, του προσώπου και των χεριών, λεπταίνει.

Κλιμακτήριος: Πώς μπορούμε να τη διαχειριστούμε;

Αν και η ορμονική πτώση είναι κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο, μπορεί να κάνει τη ζωή μίας γυναίκας αρκετά δύσκολη, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται ακόμα και η καθημερινότητά της.

Η χορήγηση φυσικών (βιομιμητικών) ορμονών είναι μια αποτελεσματική μέθοδος διαχείρισης της κλιμακτηρίου. Επί της ουσίας, πρόκειται για ίδιες ακριβώς ορμόνες σε σύσταση και δομή με αυτές του ανθρώπινου οργανισμού. Απώτερος σκοπός είναι να επιτευχθεί η ίδια κυκλικότητα (αυξομείωση) των ορμονών στη διάρκεια της ημέρας και του μήνα, στο διάστημα πριν και μετά την περίοδο. Προϋποθέτει ασφαλώς την άριστη συνεργασία ιατρού και ασθενούς και την τήρηση του ωραρίου λήψης.

Ανάλογα με την περίπτωση, δύναται να χορηγηθούν και αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (αντικαταθλιπτικά), καθώς βοηθούν τη γυναίκα να διαχειριστεί τις ψυχολογικές μεταπτώσεις και τις εξάψεις. Με την απαραίτητη καθοδήγηση του Γυναικολόγου, μπορούν να χορηγηθούν και φυτικά συμπληρώματα (ισοφλαβόνες). Όσον αφορά την ξηρότητα του κόλπου, τα λιπαντικά (ενδοκολπικές κρέμες) καταπραΰνουν τον πόνο στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και συμβάλλουν στην αποφυγή ουρολοιμώξεων.

Πρακτικές συμβουλές

• Μείωση ζεστών ροφημάτων, καφεΐνης, αλκοόλ και μπαχαρικών, ώστε να μετριαστούν οι εξάψεις
• Ξεκούραση και ποιοτικός ύπνος
• Άσκηση (ειδικά μυς της πυέλου) επί καθημερινής βάσης
• Υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, που περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά, με μείωση της ζάχαρης και των λιπαρών τροφών
• Διακοπή καπνίσματος